تاریخچه دانشگاه علامه طباطبائی

دانشگاه علامه‌طباطبائی، فرزند انقلاب اسلامی است؛ در عین اینکه بنیاد و ریشه‌هایش قدمتی 60 ساله دارد. بعد از انقلاب اسلامی براساس جایگاه رفیع علوم انسانی و نیاز به ایجاد یک دانشگاه تخصصی در حیطه علوم انسانی و اجتماعی در کشور، از ترکیب مراکز آموزش عالی مستقل با عناوین دانشگاه، دانشکده، پژوهشکده، مدرسة عالی، آموزشگاه عالی، مؤسسه، مرکز و سازمان که از سال 1337 به تدریج تأسیس شده بودند، 2 مجتمع دانشگاهی با عنوان‌های «مجتمع دانشگاهی ادبیات و علوم انسانی» و «مجتمع دانشگاهی علوم اداری و بازرگانی» تشکیل شد. این مجتمع‌ها هریک تحت مدیریت مستقل، بیش از 5 سال فعالیت کرده و در سال 1363 بر اساس موافقت شورای عالی انقلاب فرهنگی، از ادغام آن‌ها دانشگاه علامه‌طباطبائی تأسیس شد.
تاسیس دانشگاه علامه‌طباطبائی را شاید بتوان نقطة عطفی در نظام آموزش عالی ایران دانست که نگاه اندیشمندان و دانشگاه‌های داخل و خارج را به سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی در خصوص هرچه تخصصی‌تر شدن دانشگاه‌ها معطوف کرد.
از سوی دیگر انتخاب نام اندیشمند مسلمان، علامه‌طباطبائی برای این دانشگاه که در حوزه‌های تفسیر، فلسفه و عرفان به مقامات رفیعی دست یافته بود، الگوی بسیار مناسبی برای دانشگاهیان و آشنایی بیشتر دانشجویان با آن عالم ربانی شد. 
در حال حاضر دانشگاه علامه‌طباطبائی در جایگاه بزرگ‌ترین دانشگاه تخصصی علوم انسانی کشور و به‌ عنوان دانشگاه پیشرو در دستیابی به رشد و توسعه دانش در حوزة علوم انسانی و اجتماعی کشور، به لطف بهره‌مندی از توانمندی و شایستگی‌های گران‌سنگ اعضای هیئت علمی و پژوهشگران خود، منشأ خدمات ارزشمندی به جامعه شده است. بسیاری از چهره‌های برجسته علمی، سیاسی، اجرایی و چهره‌های ماندگار و بنیان‌گذاران دانش‌های مختلف انسانی و اجتماعی از دانش آموختگان این دانشگاه بوده‌اند.
هم‌اکنون دانشگاه علامه طباطبائی به‌عنوان تنها دانشگاه تخصصی علوم انسانی و اجتماعی کشور با 10 دانشکده و یک مؤسسة آموزش عالی فعال، یک پردیس تحصیلات تکمیلی، دو مرکز رشد، 11 پژوهشکده و مرکز پژوهشی و یک پارک علم و فناوری، در 265 رشته و گرایش تحصیلی در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری، دانشجو می‌پذیرد. تعداد اعضای هیئت‌علمی تمام‌وقت دانشگاه در حال حاضر 550 نفر است. این دانشگاه از بدو تأسیس تا کنون، نزدیک به یکصد هزار دانش‌آموخته به جامعه تقدیم کرده و تعداد دانشجویان این دانشگاه در سال تحصیلی 1402-1401، حدود 13هزار و 541 نفر است. همچنین نزدیک به 450 دانشجو از 25 ملیت به عنوان دانشجویان بین الملل در این دانشگاه مشغول به تحصیل هستند.